Thừa kế thế vị là một trong những cơ sở quan trọng để bảo vệ quyền lợi cho những người thuộc hàng thừa kế có quan hệ huyết thống trực hệ đối với người đã khuất. Thừa kế thế vị được quy định cùng với các chế định về thừa kế trong Bộ luật Dân sự 2015.
Căn cứ theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015, những điểm cần lưu ý đối với vấn đề thừa kế thế vị là:
- Thừa kế thế vị được đặt ra trong trường hợp con hoặc cháu của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với người đó. Khi đó cháu hoặc chắt của người đã chết sẽ được phần di sản mà cha hoặc mẹ của người cháu đó được hưởng nếu còn sống.
- Thừa kế thế vị sẽ không phát sinh trên cơ sở dựa vào di chúc của người chết mà được quyết định dựa trên cơ sở thừa kế theo pháp luật. Cụ thể, khi người thừa kế theo di chúc đã chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản thì phần di chúc đó vô hiệu và sẽ được thực hiện chia lại theo pháp luật.
- Thừa kế thế vị chỉ phát sinh ở hàng thừa kế thứ nhất. Người được “thế vị” có quan hệ thuộc hàng thừa kế thứ nhất và người “thế vị” ở vị trí đời sau (cháu/chắt)
- Người thừa kế phải đảm bảo được quy định là còn sống vào thời điểm người để lại di sản chết. Trong trường hợp người thừa kế di sản sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế thì phải đáp ứng điều kiện người đó đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.
- Đối với phần di sản được hưởng thì tất cả những người thừa kế thế vị sẽ cùng được hưởng chung phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu họ còn sống.
Luật sư Nguyễn Chí Thiện
